سوزش مقعد را می‌توان یک عارضه بسیار شایع دانست که افراد به دلایل مختلف به آن دچار می‌شوند. البته شدت سوزش در هر فردی با توجه به علت ایجاد آن متفاوت است و حتی در کودکان هم دیده می‌شود. اگر سوزش مقعد با علائم دیگری مثل خونریزی، تورم و التهاب و درد مقعد همراه باشد، قطعا یکی از بیماری‌های نشیمنگاهی عامل آن است.
تشخیص علت و درمان این عارضه کار سختی نیست و در موارد زیادی تنها با تجویز دارو و روش های ساده خانگی مشکل برطرف می شود.
اغلب افراد مبتلا به سوزش مقعد، این عارضه را خجالت آور می‌دانند و از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند، در حالیکه تاخیر در مراجعه به دکتر تنها باعث بدتر شدن این مشکل می‌شود.
بررسی علت سوزش مقعد
گفتیم که که این عارضه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در این بخش اصلی‌ترین دلایل سوزش مقعد را با هم بررسی می‌کنیم:
- یبوست و اسهال طولانی مدت باعث خشک شدن مخاط و ترشحات داخل مقعد و در نهایت ایجاد سوزش در این ناحیه می‌شود.
- خارش ناحیه آنال که در داخل یا اطراف مقعد ایجاد می‌شود، می‌تواند پیامدهایی به همراه داشته باشد که سوزش مقعد یکی از آنهاست. معمولا فرد برای برطرف کردن خارش، ناحیه مقعد را تحریک می‌کند و همین باعث ایجاد التهاب در پوست اطراف این ناحیه و در نهایت سوزش می‌شود.
- مصرف غذاهای تند هم می‌تواند باعث تحریک و درنهایت بروز خارش و سوزش مقعد شود. خوراکی هایی مثل ادویه های تند، مرکبات، ترشی جات، نوشیدنی‌های گازدار و کافئین دار و … از عوامل اصلی ایجاد سوزش مقعد به شمار می‌آیند.
- برخی بیماری‌های پوستی هم ممکن است باعث ایجاد التهاب و سوزش در این ناحیه شوند.
- بیماری‌های روده مثل کولیت، سندرم روده تحریک پذیر، التهاب روده و پرولاپس رکتوم هم از عوامل ایجاد این عارضه به شمار می آیند.
- بواسیر یا هموروئید که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناحیه نشیمنگاهی است هم می‌تواند باعث ایجاد سوزش مقعد هنگام دفع مدفوع شود که برای اطلاعات بیشتر در مورد بیماری بواسیر می‌توانید به این صفحه مراجعه کنید.
- شقاق یا زخم آنال هم یکی از عوامل مهم در ایجاد درد و سوزش مقعد بشمار می‌رود که برای بیمار بسیار آزاردهنده است و شدت آن هنگام دفع مدفوع افزایش می‌یابد.
- بهداشت ضعیف یا افراطی هم از مواردی است که در تحریک پوست اطراف مقعد تاثیرگذار است. استفاده از لوسیون‌ها، صابون و دستمال های زبر منجر به التهاب و در نهایت سوزش مقعد می‌شود. همچنین تمیز نشدن مقعد بعد از دفع مدفوع و تجمع آلودگی در اطراف این ناحیه هم می تواند باعث ایجاد تحریک پوستی شود.
- بیماری های مقاربتی مثل زگیل تناسلی، تبخال، کلامیدیا و غیره که گاهی ممکن است به دلیل رابطه مقعدی ایجاد شوند هم از عوامل ایجاد سوزش در این ناحیه به شمار می‌روند و باید هرچه زودتر درمان شوند.
مراجعه به پزشک
نکته مهم این است که قبل از مراجعه به پزشک و تشخیص قطعی بیماری اصلا دست به درمان های خودسرانه نزنید تا شرایط بیماری بدتر نشود. احتمالا از خود می‌پرسید که برای درمان سوزش مقعد به چه دکتری مراجعه کنید؟
مراجعه به یک جراح عمومی یا متخصص بیماری‌های مقعدی بهترین راه برای تشخیص و درمان بیماری شماست.
درمان سوزش مقعد
اگر شدت سوزش مقعد زیاد و برای بیمار آزاردهنده شود، پزشک از روش های زیر برای درمان موقت این عارضه استفاده می کند تا شرایط کمی بهبود یابد و در مرحله بعدی اقدام به درمان علت زمینه ای این بیماری خواهد کرد.
درمان خانگی
در مواردی رعایت رژیم غذایی حاوی فیبر و سبزیجات می‌تواند به بهتر شدن حرکات روده ای و رفع یبوست، کمک کند.
بهتر است مصرف خوراکی هایی مثل پنیر، چیپس، گوشت قرمز، فست فود و غیره را متوقف کنید، چون می‌تواند یبوست را تشدید کند.
همچنین استفاده مرتب و روزانه از حمام سیتز می‌تواند تاثیر چشمگیری در کاهش و بهبود سوزش مقعد داشته باشد.
درمان دارویی
داروهای موضعی که توسط پزشک تجویز می شود شامل بی حس کننده‌هایی مثل تتراکائین، لیدوکائین و پراموکسین است. این داروهای موضعی با بی حس کردن اعصاب این ناحیه کمک می‌کند که بیمار سوزش و خارش را برای مدتی احساس نکند.
ملین ها یا روان کننده های روده هم نوعی دیگر از داروهایی است که ممکن است توسط پزشک تجویز شود.
همچنین احتمال دارد مصرف آنتی بیوتیک ها هم برای کاهش و درمان عفونت باکتریایی تجویز شود.
در نهایت و بعد از آرام شدن سوزش ناحیه مقعد، باید حتما به دنبال درمان علت زمینه ای این بیماری بروید که پزشک شما را در این زمینه راهنمایی می‌کند.