رنگ و وضعیت مدفوع می‌تواند بیانگر خوبی از وضعیت سلامتی بدن ما باشد. یکی از مواردی که از طریق آن میتوان به وجود بیماری یا مشکلی در دستگاه گوارش پی برد، وجود خون در مدفوع است. پدیده‌ای که عادی نیست و نیاز به رسیدگی‌های پزشکی دارد تا علت دقیق آن مشخص گردد و بلافاصله هم باید اقدامات درمانی لازم را آغاز نمود.
متاسفانه برخی افراد به علت خجالت یا نا آگاهی نسبت به خطرات و عوارض این موضوع، هنگامی که با مدفوع خونی روبرو می‌شوند آن را پنهان می‌کنند و خیلی دیر به پزشک معالج مراجعه می‌نمایند. در این مقاله از کلینیک درمان لیزر با علائم، روش‌های درمان و علت خون در مدفوع بیشتر آشنا خواهید شد.
علت خون در مدفوع چیست؟
هم بزرگسالان و هم نوزادان ممکن است با مدفوع خونی روبرو شوند. مهم ترین نکته ای که باید به آن توجه کرد شکل ظاهری مدفوع است. وجود خون در مدفوع می تواند به شکل های مختلفی دیده شود. گاهی خون به صورت واضحی همراه با مدفوع یا قبل و بعد از اجابت مزاج از بدن خارج می‌شود، گاهی هم به صورت رگه‌ها و لخته‌های خون وجود دارد.
در برخی موارد هم از روی رنگ آن میتوان به این بیماری پی برد. گاهی رنگ مدفوع تیره است که نشان می‌دهد خون مدتهاست در دستگاه گوارش باقی مانده است و گاهی هم رنگ آن کاملا روشن و خونی است. چنین مواردی برای نوزادان هم مصداق دارد. از مهم‌ترین علل مدفوع خونی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
هموروئید یا بواسیر
هموروئید یا بواسیر چیست؟ یکی از شایع ترین بیماری‌های مقعدی است که از مهم ترین علائم آن میتوان به خونریزی و درد اشاره کرد. خونریزی که ناشی از هموروئید باشد معمولا به صورت وجود خون تازه در مدفوع مشاهده می‌گردد.
این عارضه در اثر کشیدگی و پارگی عروق خونی ناحیه مقعد ایجاد می‌شود و از آنجایی که یک بیماری پیش رونده است نیاز به رسیدگی و درمان پزشکی دارد. عامل اصلی بسیاری از موارد ابتلا به هموروئید، یبوست است و با مدیریت فیبر غذایی مصرفی میتوان از بروز آن پیشگیری نمود. اقدام به موقع برای درمان بواسیر می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.
همچنین در برخی موارد خونریزی ناشی از هماتوم مقعد را با هموروئید اشتباه گرفته و اقدام به خود درمانی می کنند که این کار باعوارض زیادی همراه خواهد بود.
دیورتیکولیت
بیماری دیورتیکولیت یکی از بیماری های گوارشی است که در روده ها رخ می دهد. علت اصلی این بیماری به وجود آمدن کیسه های کوچک در دیواره ی روده ی بزرگ است که در اثر التهاب می تواند خونریزی کند. این بیماری می تواند با درد و تب همراه باشد و به ایجاد خون لخته شده در مدفوع منجر گردد.
گاستروانتریت
گاستروانتریت یا عفونت روده می تواند یکی از دلایل ایجاد مدفوع خونی باشد. این عفونت می تواند ناشی از ویروس ها یا باکتری ها باشد و حتی از یک مسمومیت غذایی ساده ایجاد گردد. اسهال، استفراغ، کم خونی، مدفوع خونی، سردرد و درد مفاصل از مهم ترین علائم این بیماری است.
شقاق یا فیشر
شقاق چیست؟ یکی دیگر از شایع ترین بیماری‌های مقعدی است که در اثر ایجاد ترک و شکاف در پوست ناحیه اطراف مقعد ایجاد می‌شود.
از مهم‌ترین علائم شقاق میتوان به درد و خونریزی اشاره کرد که غالبا با خون تازه در مدفوع همراه است. بسیاری از موارد فیشر به علت ابتلا به یبوست ایجاد می‌گردد. فیبر غذایی عامل موثری در جلوگیری از بروز این بیماری است.
اگر در مراحل ابتدایی برای درمان این عارضه اقدام کنید، ممکن است با پماد و دارو یا روش‌های خانگی درمان شود. اما روش جراحی و درمان شقاق با لیزر تنها راه‌های درمان این بیماری هستند.
بیماری التهابی روده (IBD)
کرون و کولیت اولسراتیو دو نوع اصلی از بیماری های التهابی روده هستند. در هر دوی این بیماری‌ها بخشی از روده دچار التهاب می‌گردد و با علائمی مانند اسهال، درد، خستگی و کاهش وزن همراه است و می‌تواند به وجود خون در مدفوع منجر گردد.
سرطان
یکی از نادرترین علل این عارضه می‌تواند سرطان روده شناخته شود. با اینکه احتمال چنین موضوعی بسیار کم است اما نباید آن را نادیده گرفت. سرطان روده در برخی موارد بدون هیچ علامت خاصی است اما در بیشتر موارد با علائمی مانند مدفوع خونی، خستگی و درد همراه است.
زخم معده
زخم معده می‌تواند در هر قسمتی از معده و همچنین در قسمت دوازدهه که ابتدایی ترین قسمت روده ی کوچک است ایجاد گردد و به علت اینکه با خونریزی همراه است این خون می تواند به مرور زمان در دستگاه گوارش و روده ها به همراه غذا حرکت کند و در نهایت به وجود خون روشن در مدفوع بینجامد.
علائم مدفوع خونی در کودکان و بزرگشالان
ظاهر مدفوع می‌تواند از اصلی ترین علائم مدفوع خونی به حساب بیاید. مدفوع تیره، مدفوع روشن و قرمز، وجود لخته و رگه‌های خون روشن، خونریزی مشخص و واضح به دنبال دفع، همه و همه از علائم وجود مدفوع خونی می‌باشد. با این حال در برخی موارد نمی‌توان از روی ظاهر مدفوع چیزی را تشخیص داد. در چنین مواردی باید به دنبال سایر علائم و نشانه‌های وجود مدفوع خونی بود:
- درد شکمی
- تنگی نفس
- استفراغ
- ضعف و بیحالی
- اسهال
- تپش قلب
- کاهش وزن
- غش کردن
برای خون در مدفوع به چه دکتری مراجعه کنیم؟
معمولا افراد هنگام مواجهه با این عارضه دستپاچه می‌شوند و یکی از سوالات مکرر بیماران این است که برای خون در مدفوع به چه دکتری مراجعه کنیم؟
ایجاد التهاب و خونریزی از قسمت های مختلف دستگاه گوارش می‌تواند باعث ایجاد خون در مدفوع شود. اگر رنگ خون روشن باشد احتمالا خونریزی از بخش‌های انتهایی دستگاه گوارش مثل روده و رکتوم است. بیماری هایی مثل هموروئید و شقاق می‌توانند علت ایجاد این عارضه باشند.
اما مشاهده رنگ خون تیره نشان دهنده بروز مشکل در بخش‌های بالایی دستگاه گوارش مثل معده است که نیاز به بررسی‌های دقیق تری دارد.
بنابراین برای تشخیص دقیق علت و محل خونریزی باید به دکتر متخصص گوارش مراجعه کنید. پزشک گوارش بعد از معاینه و بررسی علائم بالینی شما، آزمایش های لازم برای تعیین علت خون در مدفوع را تجویز می‌کند.
نحوه تشخیص علت خون در مدفوع
برای تشخیص علت خون در مدفوع روش های زیادی وجود دارد ولی قبل از هرچیز شکل ظاهری مدفوع بسیار مهم و تعیین کننده است. گاهی خونریزی در قسمت های فوقانی دستگاه گوارش شروع می‌شود و خون مدت زمان زیادی در دستگاه گوارش همراه با غذا می‌ماند به همین دلیل رنگ مدفوع به شدت تیره می‌گردد.
گاهی وجود خون روشن و تازه به راحتی در مدفوع قابل مشاهده است و میتوان رگه های لخته ای تازه ی خون را بر روی آن مشاهده کرد. چنین موضوعی نشان می‌دهد که منشا خونریزی در قسمت های پایین تر دستگاه گوارش می‌باشد.
در برخی مواقع پزشک می‌تواند علت خونریزی مقعدی را با معاینه مقعد و رکتوم تعیین کند. این معمولاً شامل معاینه قسمت بیرونی مقعد و قرار دادن یک انگشت دستکش دار در راست روده برای بررسی توده یا سایر ناهنجاری‌ها است.
آنوسکوپی ممکن است در همان زمان انجام شود. در طی آنوسکوپی، پزشک از یک لوله نازک برای بررسی کانال مقعد و پایین رکتوم استفاده می‌کند. این کار را میتوان در مطب انجام داد و نیازی به آرامبخش ندارد.
https://www.uptodate.com
اما به طور کلی پزشک برای تشخیص علت خون در مدفوع از روش های زیر کمک می‌گیرد:
- آندوسکوپی معده
- کولونوسکوپی
- سیگموئیدوسکوپی
- تست های آزمایشگاهی
- آنژیوگرافی
- رادیوگرافی مری
روش‌های درمان خون در مدفوع در نوزادان و بزرگسالان
اولین نکته ای که در رابطه با آغاز درمان این عارضه باید به آن توجه کرد دلیل و علت اصلی بروز آن است. گاهی علت خون در مدفوع ، بیماری هایی نظیر شقاق یا هموروئید است که یبوست عامل اصلی ایجاد آنها به شمار می رود. چنین بیماری‌هایی اگر در مراحل ابتدایی آن شناسایی شوند درمانی بسیار ساده و راحت دارند و حتی با روش‌های درمان گیاهی و خانگی هم قابل درمان اند.
اما گاهی علت خون در مدفوع نوزادن و یا بزرگسالان بیماری های مربوط به روده و دستگاه گوارش است. در چنین وضعیتی پزشک با توجه به شرایط بیمار و وضعیت بیماری او درمان مناسب را برای او آغاز می نماید و در برخی موارد که داروها پاسخ مناسبی ندهند ممکن است به سراغ عمل جراحی برود. درمان‌های این اختلال عبارتند از:
دارو برای درمان خون در مدفوع
این درمان شامل مصرف داروهای آنتی بیوتیک برای درمان درمان هلیکوباکتر پیلوری، داروهای خنثی کننده برای اسید معده و داروهای ضد التهاب برای درمان بیماری های نظیر التهاب روده بزرگ می باشد.
عمل جراحی
این روش درمانی در صورت آسیب دیدن روده به کار می رود که شامل خارج نمودن پولیپ از قسمت آسیب دیده روده می باشد.این درمان برای بیماری هایی نظیر سرطان، دیورتیکولیت یا بیماری التهابی روده کاربرد دارد.
دیدگاه بگذارید