روشهای عمل جراحی شقاق{ اقدامات و مراقبت‌ بعد از عمل فیشر}

معمولا از روش‌های عمل شقاق برای درمان نوع مزمن این بیماری استفاده می‌شود که بیشتر از ۶ هفته طول بکشد و با روش‌های خانگی و دارویی قابل درمان نباشد. این نوع از بیماری شقاق مزمن شناخته می‌شود و حتی در معاینات بالینی هم به راحتی قابل تشخیص است. از آنجایی که عمق پارگی ایجاد شده در دهانه مقعد زیاد است، در این مرحله تنها راه درمان، لیزر و عمل جراحی شقاق است که به روش‌های گوناگون اسفنکتروتومی، فیشرکتومی، فلپ مقعدی و عمل سرپایی لیزر انجام می‌شود که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

مطلب مرتبط: شقاق چیست؟

جراحی شقاق

عمل جراحی تحت بیهوشی و یا بی حسی موضعی انجام می‌شود و معمولا با درد و خونریزی همراه است. همچنین بیمار بعد از انجام هر یک از روش‌های جراحی شقاق یا فیشر مقعد، نیاز به چند روز استراحت و مراقبت از زخم داشته تا این ناحیه عفونت نکند.

در حال حاضر بهترین راه درمان شقاق با لیزر است که به دلیل دارا بودن مزایای بسیار زیاد جایگزین جراحی شده است.

اقدامات قبل از عمل جراحی شقاق

معمولا اگر زخم در نواحی جانبی دریچه مقعد ایجاد شده باشد، احتمال وجود بیماری های زمینه ای مثل کرون یا اختلالات دیگر وجود دارد. بنابراین در این شرایط، انجام آزمایشاتی برای بررسی بیشتر قبل از عمل لازم است.

آزمایشاتی که ممکن است قبل از عمل شقاق انجام شود شامل:

سیگموئیدوسکوپی: در این آزمایش یک لوله باریک و انعطاف پذیر برای بررسی بخش سیگموئید روده از طریق مقعد وارد شده و معمولا برای افراد زیر ۵۰ سال انجام می‌شود. این آزمایش هیچگونه خطری برای فرد نخواهد داشت.

آنوسوکوپی: این دستگاه یک لوله باریک است که و برای معاینه ناحیه انتهایی روده و مقعد از آن استفاده می‌شود.

کولونوسکوپی: این آزمایش زمانی انجام می‌شود که پزشک قصد بررسی کامل روده بزرگ را داشته باشد.

وقتی که فرد علائمی مثل درد شکم و اسهال را تجربه می‌کند که از عوامل خطر ابتلا به سرطان روده و سایر بیماری‌ها به شمار می‌رود، پزشک برای اطمینان خاطر انجام کولونوسکوپی را تجویز می‌کند. بخصوص مشاهده این علائم در افراد بالای پنجاه سال نیاز به انجام آزمایشات دقیق تری دارد.

روش های عمل جراحی شقاق مقعد

راه های مختلفی برای جراحی شقاق وجود که با توجه به محل ایجاد شکاف و شرایط پیشرفت بیماری، یکی از آنها انتخاب می‌شود. بنابراین نمی توان گفت که شیوه های درمان شقاق تنها به یک روش منتهی نمی گردد. در ادامه با برخی از شایع ترین روشهای درمان فیشر آشنا می شویم.

جراحی اسفنکتروتومی

طی این روش در عضلات اسفنکتر اطراف مقعد برشی ایجاد می‌شود تا اسپاسم ایجاد شده در این ناحیه از بین برود و روند بهبود زخم شقاق آغاز شود همچنین عمل اسفنکتروتومی در دو نوع باز و بسته انجام می‌شود.

اسفنکتروتومی باز: این جراحی تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی و در اتاق عمل انجام می‌شود و یکی از روش‌های موثر برای درمان شقاق است که البته ریسک نسبتا بالایی هم دارد.

طی این عمل برشی روی عضله اسفنکتر ایجاد می‌شود تا اسپاسم و تنش این عضله کاهش یابد و در انتهای جراحی برش ایجاد شده را بخیه نمی زنند تا بصورت خود به خود و به مرور زمان بهبود یابد. مدت زمان بهبودی در این روش بین ۲ تا ۴ هفته است.

اسفنکتروتومی بسته: کاملا مشابه روش باز انجام می‌شود، با این تفاوت که در انتهای جراحی پزشک محل برش را با بخیه می‌بندد.

عوارض اسفمکتروتومی

با وجود اینکه اسفنکتروتومی در بین روش‌های جراحی بسیار موثر عمل می‌کند اما این روش با عوارض بسیاری همراه است. شایع ترین عارضه عمل شقاق به روش اسفنکتروتومی، بی اختیاری مدفوع و گاز است و معمولا از هر ۱۰ نفر، ۳ نفر دچار این عارضه می‌شوند.

البته عدم توانایی در کنترل حرکات روده گاهی یک مشکل جزئی است که بعد از مدتی بهبود می‌یابد و در مواردی هم ممکن است این عارضه دائمی باشد.

همچنین از دیگر عوارض این روش می‌توان به احتمال بروز عفونت بعد از جراحی اشاره کرد. البته در صورتیکه بهداشت و مراقبت های بعد از عمل به درستی رعایت شود، احتمال بروز عفونت بسیار کاهش می یابد.

فلپ پیشرفته (Advancement Flap)

در روش فلپ پیشرفته با گرفتن پوست از قسمت سالم مقعد و استفاده از آن برای پیوند به بخش آسیب دیده این بیماری را درمان می کنند. این روش ممکن است برای درمان شقاق طولانی مدت (مزمن) مقعد ناشی از بارداری یا آسیب به کانال مقعد توصیه شود.

عمل لیزر فیشر

عمل سرپایی لیزر شقاق یکی از بهترین گزینه‌های درمان شقاق مقعدی و سایر بیماری‌های نشیمنگاهی است که نتیجه آن قطعی بوده و عوارضی برای بیمار به دنبال ندارد. این عمل با بی حسی موضعی و در کمتر از نیم ساعت انجام می‌شود و بدون درد و خونریزی است.

عمل فیشرکتومی

در این روش جراح، پوست آسیب دیده شقاق را با برشی حذف می کند تا خود به خود ترمیم شود. برای کاهش درد و اثربخشی بیشتر این روش جراحی شقاق، ممکن است تزریق بوتاکس هم همزمان با این روش انجام شود.

هزینه جراحی

هزینه درمان شقاق با جراحی و لیزر به عوامل مختلفی وابسته است و بدون معاینه حضوری امکان تعیین دقیق هزینه وجود ندارد. در صورتیکه عمل فیشر در بیمارستان دولتی و با بیهوشی انجام شود، بیمه تامین اجتماعی بخشی از هزینه را پرداخت خواهد کرد.

مراقبت‌های بعد از عمل شقاق (فیشر)

معمولا دوران نقاهت و بهبودی کامل بعد از عمل شقاق حدود ۶ هفته است. بیماران در این مدت می‌توانند به کارهای روزمره خود بپردازند اما رعایت برخی نکات برای پیشگیری از عود مجدد این عارضه ضروری است:

• مصرف فیبر و مایعات کافی برای پیشگیری از یبوست
• داشتن تحرک کافی و پیاده روی
• استفاده از توالت فرنگی
• گرفتن حمام سیتز روزی ۲ بار
• مصرف داروهای مسکن و آنتی بیوتیک طبق تجویز پزشک

سوالات متداول عمل فیشر