سندرم روده تحریک پذیر یا IBS یک اختلال رایج است که بر روی روده بزرگ تاثیر می گذارد، این بیماری در اغلب موارد مشکل جدی به وجود نمی آورد و تنها با رعایت رژیم غذایی صحیح، تغییر سبک زندگی و دوری از عوامل استرس زا بهبود می یابد. همچنین IBS باعث تغییر در بافت روده و افزایش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال می شود.
در بین گروه های متعدد، افراد جوان بیشتر از سالمندان در معرض این بیماری قرار دارند و ریسک ابتلای زنان در مقایسه با مردان بیشتر است، علت این امر احتمالاً تغییرات هورمونی بدن زنان به خصوص در دوران یائسگی می باشد. همچنین سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری و مشکلاتی که اضطراب و استرس را افزایش میدهند، در ایجاد این بیماری تاثیرگذار است.
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
سندروم روده نوعی اختلال در عملکرد روده بزرگ است که با درد مزمن در ناحیه شکم، نفخ، تغییر عادات روده و … همراه می شود. مهمترین علامت و یا نشانه این بیماری ابتلا به اسهال و یبوست به صورت مزمن است. IBS معمولاً موجب بروز وضعیتی خطرناک نمی گردد، اما بیمار در اغلب موارد دردی مزمن و خستگی را تجربه می کند که امری آزار دهنده تلقی شده و موجب افزایش هزینه های درمانی می گردد.
علائم سندروم روده تحریک پذیر
- گاز اضافی
- اسهال یا یبوست – گاه متناوب اسهال و یبوست است
- مخاط در مدفوع
همانطور که ذکر کردیم این سندرم در برخی موارد منجر به بیماری های خطرناکی از جمله سرطان می گردد، برای پیشگیری از این امر لازم است در صورت مشاهده علائم زیر که نشانه های جدی این بیماری است، با پزشک مشورت نمایید:
- کاهش وزن
- اسهال در شب
- خونریزی از رکتوم
- نارسایی کمبود آهن
- استفراغ ناشناخته
- مشکل بلعیدن
- درد پایدار که با گذراندن گاز یا حرکت روده تحریک پذیر نیست.
علت
علت دقیقی را نمی توان برای ایجاد سندروم روده تحریک پذیر بیان نمود، اما این بیماری معمولاً ناشی از عدم تعامل صحیح میان مغز و دستگاه گوارش ایجاد می گردد.کاهش یا افزایش انقباضات ماهیچه روده می تواند عامل این بیماری باشد زیرا افزایش این انقباضات باعث ایجاد گاز، التهاب و اسهال شده و کاهش تعداد انقباضات کاهش سرعت هضم غذا و یبوست را به همراه خواهد داشت.
- یک واقعهٔ استرس‌زا در زندگی یا شروع بلوغ
- جذب فروکتوز
- بیماری سلیاک
- عفونت‌های خفیف و عفونت‌های انگلی مانند ژیاردیازیس
- انواع بیماری‌های التهابی روده
- اختلال دستگاه ایمنی بدن
- تب طولانی مدت
- عفونت حاد دستگاه گوارش
- تغییرات هورمونی در دوران یائسگی
- یبوست مزمن
- دردهای عملکردی مزمن در ناحیه شکم
انواع سندرم روده تحریک پذیر
همانطور که ذکر کردیم مهمترین علامت این بیماری اسهال و یبوست مزمن و مکرر است و انواع این بیماری نیز بر حسب نشانه ی غالب آن دسته بندی می شود. انواع بیماری سندروم روده به این شرح است:
- IBS-D : اگر علامت اسهال غالب باشد.
- IBS-C : اگر علامت یبوست غالب باشد.
- IBS-A : اگر اسهال و یبوست متناوباً تکرار شوند.
- IBS-PI : این نوع از سندروم روده ناشی از یک عفونت ایجاد می شود.
نحوه تشخیص
برای تشخیص این بیماری روش هایی از جمله عکسبرداری و آزمایش وجود ندارد، IBS تنها از راه بررسی علائم آن قابل تشخیص است، رد کردن عفونت‌های انگلی عدم تحمل لاکتوز،رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده باریک و بیماری سلیاک برای تمام بیماران قبل از تشخیص آی‌بی‌اس پیشنهاد شده است.
درمان بیماری سندرم روده تحریک پذیر
روش های درمانی سندرم روده تحریک پذیر شامل تغییر سبک زندگی، غذا و استفاده از دارو می‌باشد:
تغییر در رژیم غذایی
- عدم مصرف غذاهای نفخ آور : از جمله غذاهایی که موجب نفخ می شود می توانیم به نوشیدنی‌های گازدار، سبزیجات و میوه‌‌های خام اشاره کنیم.
- عدم مصرف گلوتن : مصرف گلوتن در بیماران مبتلا به IBS موجب اسهال شده و مصرف آن باید قطع شود
- کاهش مصرف کربوهیدرات : مصرف این نوع خوراکی می تواند علائم این بیماری را شدت ببخشد از همین روی بهتری است مصرف آن را متوقف نمایید.
مصرف دارو (قرص و شربت)
داروهایی که تاکنون برای درمان این بیماری ساخته شده اند به این شرح است:
- مصرف مکمل های حاوی فیبر و ملین ها : این داروها در کاهش علائم ناشی از این بیماری مفید است. برای این منظور مصرف بارهنگ کتانی یا متیل سلولز مفید است همچنین ممکن است پزشک ملین‌های اسموتیک مانند منیزیم هیدروکسید یا پلی‌اتیلن گلیکول را تجویز کند.
- داروهای ضد اسهال: به طور مثال داروی لوپرامید می تواند در رفع علائم IBS موثر عمل نماید.
- داروهای آنتی کولینرژیک و آنتی اسپاسمودیک : این دارو شامل مصرف داروی هیوسیامین و دی‌سیکلومین میشود که اسپاسم های روده را کاهش خواهد داد.
- داروهای ضدافسردگی : در صورتی که همراه با علائم بیماری، افسردگی را تجربه کنید پزشک معمولاً داروی ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای یا مهارکننده‌های بازجذب سروتونین را تجویز می کند و در صورتی که علائم افسردگی را نداشته باشید پزشک داروی ضعیف تری مثل ایمی‌پرامین و نورتریپتیلین را تجویز خواهد نمود.
- آنتی بیوتیک : اگر علائم رشد باکتری در روده وجود داشته باشد، پزشک مصرف آنتی بیوتیک را تجویز می نماید.
- آلوسترون : وظیفه ی این دارو، موجب کند شدن حرکات ضایعات در روده می گردد . تنها برای زنان کاربرد دارد. عوارض این دارو شایع نیستند ولی بسیار خطرناک است. از همین روی تنها زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سایر روش ها پاسخگوی درمان نباشد.
- لوبی‌پروستون : این دارو با افزایش ترشح مایعات در روده به عبور مدفوع کمک می نماید اما دارای عوارضی از جمله حالت تهوع، اسهال و دردهای شکمی است از همین روی تنها در صورتی که سایر داروها و درمان موثر نباشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تغییر سبک زندگی
- مصرف فیبر
- عدم مصرف غذاهای مضر برای این بیماری مثل کافئین، فرآورده‌های لبنی و شیرین‌کننده‌های مصنوعی
- رعایت نظم غذایی
- مصرف کافی آب و مایعات
- ورزش
- کنترل مصرف ملین ها
- کاهش اضطراب و استرس
دیدگاه بگذارید