سرطان مقعد به چه دلایلی بروز پیدا می‌کند و راه‌های درمان آن چیست؟

سرطان مقعد یا تومور در این ناحیه بیماری نادری است که به رشد غیر طبیعی سلول ها در این ناحیه اطلاق می شود. مقعد منفذ باز و عضلانی در انتهای روده بزرگ است که توسط عضلات اسفنکتر کنترل می شود و وظیفه خروج مدفوع از بدن را بر عهده دارد.شایع ترین نشان این بیماری خونریزی و درد مقعدی است.

سرطان مقعد چیست؟

مقعد منفذ باز عضلانی است که توسط عضلات اسفنکتر باز و بسته می شود و ناحیه ای که مقعد را به رکتوم متصل می کند کانال مقعد نام دارد که در حدود ۴ سانتیمتر طول دارد. این سرطان در واقع حاصل رشد سرطان روده بزرگ است که تا مقعد ادامه یافته و آن را درگیر نموده است. این سرطان بیماری نادری است که معمولاً تا زمان پیشرفت بیماری علامت خاصی را ایجاد نمی کند. اگر این بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود امکان درمان آن بسیار بیشتر است.

چند نوع سرطان مقعد وجود دارد؟

• آدنوکارسینوماها: شایع ترین نوع سرطان مقعد که در درون یاخته‌های غدد مولد مخاط شکل می گیرد. این یاخته ها در حالت عادی وظیفه روان کاری دیواره داخلی این ناحیه را بر عهده دارند.
• تومورهای کارسینوید: تومورهای کارسینوید مولد تولید هورمون می باشند. این نوع تومور ممکن است در هر قسمتی از بدن مشاهده گردد اما بیشترین آمار ایجاد آن در روده بزرگ است. این نوع سرطان مقعد بسیار کند رشد کرده و معمولاً در ابتدا از نوع خوش خیم است.
• لیمفوماها: این تومور در غدد لنفاوی بدن ایجاد شده و مربوط به بیماری‌های سیستم مصونیت بدن است. این تومور به غیر از مقعد ممکن است در هر قسمت دیگری از بدن نیز پدیدار شود.

درجه بندی سرطان مقعد

درجه بندی این بیماری بر اساس سه مولفه سایز تومور، موقعیت تومور، میزان گسترش تومور صورت می گیرد که عبارتند از :

• مرحله اول: این بیماری تنها محدود به مقعد می شود و تومور ها تنها جداره یا غشاء مخاطی این ناحیه را درگیر می کند.
• مرحله دوم: با پیشرفت بیماری، تومور ها گسترش یافته و به لایه های دیواره مقعد می رسد.
• مرحله سوم: بافت های سرطانی به روده بزرگ، مثانه یا مجرای ادرار نفوذ می کند.
• مرحله چهارم : این حالت پیشرفته ترین نوع سرطان مقعد است، که غدد سرطانی به همه نواحی بدن نفوذ کرده و غدد لنفاوی را نیز درگیر می کند.

بارزترین علائم و نشانه های سرطان مقعد

در بیشتر موارد این نوع سرطان علائم و نشانه خاصی را ایجاد نمی کند، اما بارزترین نشانه آن که زودتر از سایرین نمایان میشود، خونریزی از مقعد است. اغلب افراد این خونریزی ها را نشانه ای از سایر بیماری های مقعدی مانند بواسیر (هموروئید) می دانند از همین روی دیرتر برای درمان آن اقدام می کنند. برخی از مهمترین علائم این بیماری به این شرح است:

• خونریزی مقعدی
• درد ناحیه مقعد
• رشد توده در کانال مقعد
• خارش مقعدی
• بی اختیاری مدفوع یا تغییرات دیگر در حرکات روده و اجابت مزاج
• ترشحات غیر طبیعی از مقعد
• غدد لنفاوی متورم در ناحیه مقعد یا کشاله ران
• ایجاد زخم هایی در اطراف ناحیه مقعد

نشانه های ذکر شده می تواند نشانه ای از سایر بیماری ها نیز باشد پس لازم است برای تشخیص قطعی به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

مهم ترین علل و دلایل بروز سرطان ناحیه‌ی مقعد

این نوع سرطان در اثر جهش ژنتیکی صورت گرفته و سلول های سالم را به سلول های سرطانی، تبدیل می کند. سلول های طبیعی به یک میزان معینی رشد کرده و در زمان معینی نیز از بین می روند در حالی که سلول های سرطانی بدون کنترل رشد کرده و از بین نمیروند و در نتیچه سرطان مقعد بروز پیدا می کند

عوامل خطر سرطان مقعد

علت دقیق بروز لاین بیماری مشخص نیست اما برخی از عوامل ریسک ابتلا به این سرطان را به شدت افزایش می‌دهد عبارتند از:

• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) : این ویروس عامل یک بیماری خطرناک مقاربتی، با نام زگیل تناسلی است که در حال حاضر قابلیت درمان ندارد. ورود این ویروس به بدن در افزایش احتمال ابتلا به این بیماری را بالا می برد.
• فعالیت جنسی : احتمال بروز این بیماری در افرادی که قبلا رابطه جنسی مقعدی داشته اند بیشتر است.
• استعمال دخانیات : مصرف سیگار احتمال ابتلا به انواع سرطان را به شدت افزایش میدهد.
• دیابت نوع دوم : دیابت با افزایش خطر ابتلا به سرطان ناحیه‌ی مقعدی در ارتباط است.
• شرایط ارثی : بیشتر موارد این بیماری از جهش اکتسابی ژن ناشی می شود این تغییرات سرطانی در DNA است. از این روی سابقه شخصی ابتلا به سرطان یا پولیپ خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
• تضعیف سیستم ایمنی بدن: تضعیف سیستم ایمنی بدن احتمال بروز انواع بیماری ها و سرطان را به شدت افزایش میدهد. کاهش قدرت سیستم ایمنی می تواند به علت ابتلا به اچ آی وی ، مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن، پیوند اعضا و … باشد.
• مصرف زیاد گوشت قرمز

سرطان در ناحیه مقعد را چگونه می توان تشخیص داد؟

راهکار تشخیص سرطان این ناحیه مانند تشخیص سرطان دهانه ی رحم است، برای تشخیص سرطان رحم از تست پاپ اسمیر استفاده میشود. به شکل مشابه سرطان این ناحیه نیز از طریق تست پاپ اسمیر قابل شناسایی است.

راه های درمان سرطان مقعد

درمان اولیه این نوع سرطان مانند اغلب سرطان ها شامل استفاده از رادیوتراپی (اشعه درمانی) و شیمی درمانی و یا هر دوی آنها است.اما اگر بیماری در مراحل پیشرفته تری باشد و امکان درمان آن با روش های اولیه امکان پذیر نباشد از درمان های جراحی برای مداوا بیمار استفاده میشود. برخی از روش های جراحی به این شرح است:

• برداشت موضعی : در این روش تنها بخشی از عضله مقعدی که سلول های سرطانی در آن رشد کرده اند برداشته می شود. برداشت موضعی در مورد تومور های کوچک در قسمت های خارجی کاربرد دارد بنابراین اسفنکتر آسیب ندیده و کار دستگاه گوارش نیز با اختلال مواجه نمی شود.
• برداشت شکمی: در طی این عمل جراحی که کولوستومی نیز نامیده می شود، مقعد و رکتوم برداشته می شود، بنابراین راه خروجی دستگاه گوارش به سطح شکم باز می شود. و مدفوع از راه شکم از بدن خارج شده و در کیسه کولوستومی جمع آوری می شود. این منفذ بر روی شکم استوما نام دارد.