سرطان روده که با نام های سرطان رکتوم، کولون یا چنگار روده نیز شناخته می شود به معنی رشد سلول های سرطانی در انتهای دستگاه گوارش و در داخل رکتوم یا کولون است. این بیماری همچنین می تواند به دیگر بافت های بدن نیز حمله کند و در آنها نیز تکثیر یابد.این بیماری با تومور های خوش خیم شروع شده و سپس به سلول های سرطانی تبدیل می گردد. سرطان روده در کشور های توسعه یافته شایع تر است و بیشتر از در مردان روی میدهد.
علائم سرطان روده بزرگ
اغلب افراد مبتلا به این سرطان علامت و یا نشانه خاصی را ندارند، و علائم بیماری زمانی ظاهر می شود که سرطان پیشرفت می کند، علایمی ظهور می کنند که بسته به محل ایجاد و اندازه سرطان متفاوت است، در واقع این علائم میتوانند علاوه بر شناسایی بیماری، اطلاعات دیگری درباره محل ایجاد سرطان نیز بدهند. مهمترین علائم این بیماری به این شرح است:
- هماتوشزی یا خون در مدفوع
- تغییرات حرکات روده ، اسهال و یا یبوست که بیشتر از ۴ هفته به طول بیانجامد.
- کاهش وزن
- خونریزی از مقعد
- خستگی دائمی
- ناراحتی های شکم مثل نفخ و یا درد
- تهوع و استفراغ
- احساس سیری
- مدفوع نازک
علت سرطان روده
علت دقیق ایجاد این بیماری مشخص نیست، اما برخی مطالعات نشان داده این سرطان زمانی روی می دهد که به سبب جهش ژن در عملکرد DNA سلول ها، اختلال ایجاد شود، در حالت عادی سلولها به اندازه ای رشد و تکثیر می یابند ؛ که بدن عملکرد طبیعی خویش را داشته باشد اما زمانی که این اختلال ایجاد می شود. سلول ها با اینکه بدن به سلول جدید نیاز ندارد به رشد و تکثیر ادامه میدهند با تکثیر این سلول ها تومور تشکیل می شود. این بیماری در اغلب موارد ناشی از سبک زندگی غلط یا افزایش سن ایجاد شده و نسبت به سایر سرطان ها ارتباط کمتری با عواملی همچون ژنتیک دارد. برخی از عواملی که ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند، به این شرح است:
- رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر
- افزایش سن بالای ۵۰ سال
- ابتلا به بیماری های التهابی روده،بیماری کرون و کولیت زخمی
- برخی از بیماریهای مادرزادی و موروثی شرایط ابتلا به این بیماری را فراهم می کند شامل پولیپ‌های آدنوماتوز خانوادگی و سرطان کولون غیرپولیپی ارثی
انواع رایج سرطان روده
شایعترین فرم های سرطان روده بزرگ به این شرح است:
سندرم لینچ HNPCC
یکی از انواع رایج سرطان روده می باشد که حدود ۳% از سرطان ها را تشکیل میدهد،این نوع از سرطان قبل از ۵۰ سالگی رخ میدهد و افراد مبتلا به آن حداقل ۳ عضو خانواده یا ۲ نسل از خانواده مبتلا به این بیماری دارند.اگرچه تمام افراد دارای ژن HNPCC مبتلا به این سرطان نمی شوند ولی ریسک ابتلای این افراد به این نوع سرطان بسیار زیاد است.
سندرم پولیپوز آدنماتوز خانوادگی FAP
این عارضه یک بیماری نادر الست،که با حضور بیش از صدها یا حتی هزاران پولیپ روده خوش خیم یا رشد در روده بزرگ و دستگاه تنفسی فوقانی مشخص می شود. در حالی که بیشتر FAP ها ارثی هستند، تقریبا یک سوم از موارد، نتیجه ی جهش ژن خود به خودی (جدیدا رخ می دهد) یا غیر طبیعی است.
تاثیر رژیم غذایی در ابتلا به سرطان روده بزرگ
همان طور که قبلاً هم ذکرکردیم یکی از عوامل و تاثیرگذار در ابتلا به سرطان روده بزرگ، رژیم غذایی است. بنابراین رژیم غذایی که موجب آسیب به روده و کند شدن حرکت آن شود در ایجاد سرطان روده نقش دارد. در واقع شما باید برای پیشگیری از این سرطان از رژیم غذایی استفاده کنید که حرکات روده را افزایش دهد زیرا این امر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به شدت کاهش خواهد داد. برای این منظور به شما پیشنهاد می کنیم حتماً استفاده از میوه ها و سبزیجات که سرشار از ماده مغذی فیبر هستند را به رژیم غذایی خود بیافزاید، مصرف فیبر خوراکی حرکات روده را بهبود بخشیده و در پیشگیری از یبوست و بواسیر موثر است. به علاوه مطالعات جدید نشان داده استفاده از خوراکی های چرب نیز ریسک ابتلا به این بیماری را به شدت افزایش میدهد.
عوامل موثر در خطر ابتلا به سرطان
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند، عبارتند از:
- اضافه وزن
- استعمال دخانیات
- نداشتن فعالیت جسمانی کافی
- تغذیه نادرست ( مصرف زیاد گوشت قرمز و مواد غذایی فرآوری شده و فاقد فیبر)
- مصرف زیاد الکل
- افزایش سن
- داشتن نژاد آفریقایی و آمریکایی
- سابقه شخصی ابتلا سرطان کولورکتال یا پولیپ ها
- سابقه ابتلا به بیماری التهاب مزمن روده مانند کولون
- سندرم های ارثی موثر در ایجاد سرطان روده
- دیابت
- پرتو درمانی که جهت درمان سایر سرطان ها صورت میگیرد.
روش پیشگیری و کاهش خطر ابتلا
بی شک یکی از موثرترین راهکار هایی که می توان برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری توصیه نمود، تغییر سبک زندگی است که شامل تغییر عادت می باشد، در واقع می توان با افزایش فعالیت های بدنی و پیروی از رژیم غذایی سالم خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا حد زیادی کاهش داد، بطور مثال مصرف کافی میوه ها و سبزیجات، غلات کامل،مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان می تواند تا حد زیادی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری ها موثر باشد.
روشهای درمان سرطان روده بزرگ
مهمترین راهکار های درمان این بیماری به این شرح است:
جراحی
انجام جراحی یکی از روش های شایع درمان این بیماری است که با توجه به محل ایجاد و میزان پیشرفت بیماری به طرق مختلفی انجام میپذیرد.عوارض جراحی بستگی به محل تومور و نوع جراحی دارد، بعد از انجام جراحی بیمار احساس ناراحتی دارد که پس از طی چندین روز از بین خواهد رفت.
پرتو درمانی
در این روش اشعه پرانرژی X برای از بین سلول های سرطانی استفاده می کنند، این روش می تواند به تنهایی و یا همراه با جراحی و شیمی درمانی صورت پذیرد.پرتودرمانی می تواند منجر به خستگی، واکنش پوستی در محل برخورد اشعه با پوست و کاهش اشتها شود و در مواردی به کاهش گلبول های قرمز خون بیانجامد.
شیمی درمانی
در این روش با استفاده از دارو اقدام به از بین بردن سلول های سرطانی می کنند. انجام این روش می تواند با استفاده از داروهای خوراکی با تزریق در عضلات و رگ ها باشد. شیمی درمانی روشی سیستمیک است که در طی آن دارو از طریق خون به دیگر نواحی بدن فرستاده می شود. استفاده از دارو معمولاً بعد از انجام عمل جراحی نیز همچنان ادامه دارد، تا سلول های سرطانی در صورت وجود از بین بروند.
در طی این روش سلول هایی با رشد سریع مورد هدف قرار می گیرند از همین روی بافت هایی مانند بافت پوششی سیستم گوارش، سلول های خونی و فولیکول مو که رشد سریعی دارند نیز ممکن است هدف این دارو ها قرار گرفته و عوارضی از جمله عفونت، خستگی، ریزش موی موقتی، زخم‌های دهانی و … را برای بدن همراه آورد.
دیدگاه بگذارید