ممکن است بسیاری افراد تا زمان مواجه با یکی از عارضه های مقعد یا رکتوم با آن آشنایی نداشته باشند؛ بهترین راه برای پیشگیری از انواع بیماری ها و مشکلات نشیمنگاهی شناخت دقیق این عضو است که در درمان لیزر به طور کامل آن را بیان کرده ایم.
رکتوم چیست؟
رکتوم، (rectum) یا راست روده یک بخش از دستگاه گوارش است که در پایان روده بزرگ (کولون) قرار دارد و منتهی به مقعد (آخرین بخش از دستگاه گوارش) می‌شود.
وظیفه اصلی رکتوم نگه‌داشتن مدفوع به مدت معقولی است تا زمان تخلیه مناسب آن را برای خروج از بدن فراهم کند.
فرض کنید راست روده مثل یک مخزن کوچک است که وظیفه نگه‌داشتن مدفوع تا زمانی که ما آماده تخلیه آن شویم، در خود نگه می‌دارد. در حقیقت این مخزن کوچک خرده‌های مدفوع را در خود نگه می‌دارد تا به حجم معینی برسد.
بیشتر بخوانید: مقعد چیست؟
وقتی حجم مدفوع به میزان استانداردی در این بخش از بدن می‌رسد، احساس می‌کنیم که نیاز به اجابت مزاج داریم. این احساس نشان‌دهنده این است که راست روده مدفوع را به مقعد هدایت کرده و ما می‌توانیم آن را از بدن خارج کنیم. به طور کلی، رکتوم به ما کمک می‌کند تا مدفوع را در زمان مناسب و مکان مناسبی خارج کنیم. همچنین این اندام وظیفه مهمی در جذب آب و مواد مغذی از مدفوع دارد.
بیماری‌های رکتوم
رکتوم به عنوان بخشی از دستگاه گوارش دچار بیماری‌ها و مشکلات متعددی می‌شود که در ادامه به شایع‌ترین این بیماری‌ها می‌پردازیم.
هموروئید
هموروئید رکتوم یک مشکل شایع بوده و به عبارت ساده، تورم رگ‌های خونی رکتوم است. علائم هموروئید رکتوم معمولاً شامل درد، خونریزی، و احساس سوزش و خارش در منطقه مقعدی می‌شود.
درد می‌تواند از خفیف تا شدید تغییر کند و معمولاً در زمان تخلیه مدفوع تشدید می‌شود. همچنین ممکن است هنگام دفع مدفوع خون ببینید.
از طرفی این امکان وجود دارد در تورم‌های بزرگتر رگ‌های خونی یا به اصطلاح هموروئید بزرگتر، مجرای دفع مدفوع تنگ شود و اجابت مزاج را کاری دشوار سازد.
هموروئید رکتوم عمدتاً به علت فشار زیادی که بر رکتوم وارد می‌شود به وجود می‌آید. مثل زور زدن زیادی هنگام تخلیه مدفوع یا بارداری. اگر شما علائم هموروئید رکتوم دارید، متخصصان درمان لیزر توصیه می‌کنند به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: درمان هموروئید با لیزر
التهاب رکتوم (پروکتیتProctitis)
التهاب رکتوم یا پروکتیت یک بیماری است که باعث تورم و التهاب این ناحیه از روده بزرگ می‌شود. علائم این بیماری ممکن است شامل درد در منطقه مقعد، سوزش، و گاهاً تورم شدید باشد.
شما ممکن است به صورت کاذب احساس کنید که نیاز به دفع مدفوع دارید و هنگام تخلیه نیز درد شدیدی را حس کنید. همچنین ممکن است در منطقه مقعدی یا در مدفوع خون ببینید.
علت اصلی پروکتیت معمولاً عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی است. درمان این بیماری به عنوان نخستین مرحله، با مصرف داروهای ضد باکتری یا ضد ویروسی انجام می‌شود اگر علائم ادامه پیدا کنند یا شدیدتر شوند، ممکن است نیاز به سایر شیوه‌های درمانی از جمله جراحی رکتوم پیدا کنید.
پروکتیت یا التهاب رکتوم یکی دیگر بیماری‌های شایع روده بزرگ است. این التهاب می‌تواند به دلایل متعددی به‌وجود بیاید. التهاب رکتوم معمولاً به دلیل عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، تحریک شدن مکرر منطقه رکتوم، یا در اثر بیماری‌های دیگر به وجود می‌آید.
علائم پروکتیت شامل درد و سوزش در منطقه مقعدی، خونریزی از مقعد، اسهال یا یبوست است.
درمان پروکتیت بستگی به علت به وجود آورنده آن دارد. اگر علت التهاب عفونی باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد باکتری یا ضد ویروسی تجویز کند.
اگر التهاب ناشی از تحریک منطقه رکتوم باشد، ممکن است تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی پیشنهاد شود. در موارد خاص‌تر، پزشک ممکن است روش‌های درمانی دیگری را تشخیص دهد، مثل استفاده از داروها یا درمان‌های ضد التهابی.
پولیپ رکتوم (Adenoma)
پولیپ رکتوم یک نوع تومور خوش‌خیم (غیرسرطانی) در دستگاه گوارش است. این تومور‌ها معمولاً در داخل روده بزرگ، به ویژه در مناطقی که مدفوع تولید می‌شود، به وجود می‌آیند.
علائم بیماری پولیپ رکتوم معمولاً وقتی که تومور‌ها بزرگ شده و به مقعد (آخرین قسمت روده بزرگ) نزدیک شوند، شروع به ظاهر شدن می‌کنند. این علائم شامل خون در مدفوع، درد در ناحیه شکم، اسهال یا یبوست، یا حتی لاغری غیرقابل توجیه باشد.
کسب اطلاعات بیشتر: پولیپ روده بزرگ
درمان بیماری پولیپ رکتوم معمولاً با جراحی، برای برداشتن تومور‌ها انجام می‌شود. اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری به این دلیل است که در صورت عدم رسیدگی، تومور‌ها ممکن است به سرطان تبدیل شوند. بنابراین، اگر علائم مشکوکی دارید، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
بیماری کرون راست روده
بیماری کرون یا Crohn’s Disease یک نوع بیماری التهابی در رکتوم است و تفاوت آن با التهاب پروکتیت در این است که التهاب آن دائم بوده و فرد مبتلا تا پایان عمر دچار این بیماری خواهد بود.
این بیماری معمولاً در همه قسمت‌های دستگاه گوارش از دهان تا مقعد می‌تواند ایجاد شود، اما بیشتر در انتهای روده بزرگ و روده کوچک رخ می‌دهد.
علائم بیماری کرون شامل درد شکمی، اسهال، خونریزی هنگام دفع مدفوع، کاهش وزن، و احساس خستگی است.
با اینکه دقیقاً علت بروز کرون مشخص نیست، اما احتمالاً به عوامل ژنتیکی و سیستم ایمنی بدن مرتبط است. درمان کرون عموماً به منظور کنترل علائم و جلوگیری از عود کردن مجدد بیماری انجام می‌شود و شامل مصرف داروها، تغییر در رژیم غذایی و در موارد خاص، جراحی است.
آبسه مقعدی (Abscess)
آبسه مقعد یا رکتوم یک نوع التهاب است که درون آن مایع جمع می‌شود. زمانی که بدن با عفونت یا باکتری‌ها مبارزه می‌کند، یک فضای توده‌ای شکل می‌گیرد که پر از مایع و بافت‌های مرده می‌شود. این توده را می‌توان به عنوان یک “آبسه” نامید.
آبسه‌ها ممکن است در هر قسمتی از بدن ایجاد شوند، اما در مناطقی مثل پوست، دندان، دهان، یا حتی در داخل بدن، مانند اطراف رکتوم بیشتر به وجود می‌آیند.
آبسه‌ها معمولاً با درد، تورم، و قرمزی در محل ایجاد آبسه همراه هستند. برای درمان آبسه، اغلب نیاز به تخلیه مایع درون آن است و سپس باید اقدام به درمان عفونت آبسه کرد.
درمان آبسه ممکن است با دارو انجام شود اما اگر آبسه بزرگ باشد دکتر احتمالاً جراحی را تنها راه درمان تشخیص خواهد داد. در هر صورت، مهمترین نکته این است که اگر فکر می‌کنید آبسه دارید یا علائم آبسه رکتوم را تجربه می‌کنید، بنا به توصیه متخصصان درمان لیزر به پزشک مراجعه کنید.
سرطان رکتوم
سرطان رکتوم یک بیماری جدی در قسمت آخر روده بزرگ است که به طور ساده در اینجا توضیح داده می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که برخی از سلول‌ها در رکتوم به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌شوند. این سلول‌های سرطانی ممکن است به دلیل عواملی مثل ژنتیک، التهاب‌های مزمن، یا سایر عوامل محیطی شکل بگیرند.
کسب اطلاعات بیشتر: سرطان مقعد
علائم سرطان رکتوم شامل خونریزی از مقعد، درد در منطقه تناسلی یا رکتوم، و تغییراتی مثل اسهال شدید یا یبوست مزمن هنگام تخلیه مدفوع است.
تشخیص سرطان رکتوم توسط پزشکان با استفاده از اندوسکوپی (یک روش تصویربرداری) و آزمایش‌های دیگر قابل انجام است.
درمان سرطان رکتوم شامل جراحی برای برداشتن تومور، شیمی درمانی (استفاده از داروها برای کاهش تومور)، و پرتو درمانی (استفاده از پرتوها برای تخریب سلول‌های سرطانی) می‌شود.
درمان سرطان رکتوم معمولاً به مراحل بیماری و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. اهمیت مراقبت از سلامت و معاینات پزشکی منظم برای تشخیص زودتر سرطان رکتوم و درمان موثر آن بسیار مهم است.
پرولاپس یا بیرون زدگی مقعدی
پرولاپس رکتوم وضعیتی است که در آن بخشی از راست روده به طور غیرطبیعی از جای خود خارج شده و بیرون از بدن می‌آید. در حقیقت بخش انتهایی رکتوم از مقعد خارج شده و قابل لمس می‌شود. این بیماری به نام “پرولاپس رکتال” نیز شناخته می‌شود.
در پرولاپس رکتوم، این بخش از دستگاه گوارش به علت ضعف عضلات و بافت‌هایی که وظیفه نگهداری این عضو را دارند، به طور غیرطبیعی از مقعد بیرون می‌زند. این مشکل می‌تواند برای افراد مختلفی اتفاق بیافتد.
علائم پرولاپس رکتوم شامل درد در منطقه مقعد، احساس فشار یا مشاهده یک زائده خارج شده از مقعد، مشکل در تخلیه مدفوع یا خونریزی از راست روده است.
درمان پولاپس رکتوم نیز متفاوت است. گاهی در حالت خفیف آن کافی است سبک زندگی خود را تغییر دهید و با تمرین تقویت عضلات مشکل را برطرف کنید. اما اگر بیماری پیشرفته باشد نیاز به استفاده از روش‌های درمانی دیگر است.
بنا به توصیه پزشکان درمان لیزر بهترین درمان پرولاپس استفاده از لیزر است. لیزر پرولاپس در کوتاهترین زمان ممکن مشکل شما را حل می‌کند.
شقاق یا فیشر
شقاق که با نام فیشر نیز شناخته می‌شود بیماری است که یک شکاف یا پارگی در پوست مقعد و اطراف آن ایجاد می‌شود. معولاً این بیماری در بخش انتهایی رکتوم، جایی که به مقعد متصل می‌شود به وجود می‌آید.
از مهمترین علائم این بیماری می توان به درد و خونریزی به ویژه هنگام اجابت مزاج اشاره کرد. شقاق نیز مثل اکثر بیماری‌های رکتوم، انواع مختلفی دارد.
علت به‌وجود آمدن این بیماری اکثراً به دلیل یبوست شدن یا اسهال شدید است. همچنین عدم رعایت تغذیه صحیح و استفاده نکردن از فیبر یا ترشحات مقعدی می‌تواند این بیماری را سبب شود.
غالباً این بیماری به وسیله تغییر الگوهای غذایی و با استفاده از درمان‌ها خانگی، برطرف می‌شود. با این حال اگر علائم همچنان باقی ماند، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید.
علت بیماری های رکتوم
- عادات غلط غذایی:خوردن غذاهای پرچرب، پر پروتئین، یا نسبتاً نپخته می‌تواند به رکتوم آسیب برساند.
- کم‌فعالیتی بدنی: نداشتن فعالیت بدنی منظم می‌تواند به مشکلات رکتومی منجر شود. بدن به حرکت نیاز دارد تا بهتر غذاها را جذب کند.
- کمبود آب: ننوشیدن آب کافی در روز می‌تواند دفع مدفوع را سخت کند و به رکتوم آسیب برساند.
- مصرف مسکن‌ها: استفاده مداوم از مسکن‌ها ممکن است باعث کم‌کردن حساسیت رکتوم شود و مشکلاتی را به وجود آورد.
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌تواند به مشکلات رکتوم و تحریک عضلات معده و روده منجر شود.
- عوامل ژنتیکی: گاهی اوقات عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند در بروز بیماری‌های رکتوم نقش داشته باشند و افراد را به مشکلات رکتومی مبتلا کنند.
- بیماری‌های دیگر: بعضی بیماری‌ها مانند دیابت و بیماری‌های قلبی می‌توانند مشکلات رکتومی را در پی داشته باشند.
درمان بیماری های رکتوم با لیزر
همانطور که می‌دانید روش‌های متعددی برای درمان بیماری‌ها رکتوم وجود دارد. به عنوان مثال، جراحی، درمان با دارو و لیزر درمانی. هر کدام از این روش‌ها با توجه به نوع بیماری رکتوم توسط پزشک مشخص می‌شود. با این وجود یکی از متداول‌ترین روش‌ها که جدیدترین شیوه درمانی محسوب می‌شود، لیزر انواع بیماری‌های رکتوم است.
این شبوه نسبت به سایر روش‌های درمانی امتیازاتی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
- کمترین درد: درمان پرولاپس با لیزر معمولاً کمترین درد و عارضه را نسبت به جراحی باز دارد.
- زمان بهبودی کوتاه‌تر: بهبودی بعد از درمان پرولاپس با لیزر معمولاً سریع‌تر است و بیشتر بیماران می‌توانند فوراً به زندگی روزمره خود بازگردند.
- خونریزی کمتر: با لیزر درمانی، خونریزی حین و بعد از جراحی به حداقل می‌رسد.
- بدون نیاز به بستری: بسیاری از موارد درمان پرولاپس با لیزر به صورت سرپایی است و نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
- عدم نیاز به بخیه: در درمان پرولاپس با لیزر نیازی به انجام بخیه نیست.
- کاهش عود مجدد پرولاپس: این روش درمانی به کاهش احتمال بازگشت پرولاپس کمک کند.
- کاهش احتمال عفونت: از آنجا که لیزر نیازی به برش اعضای بدن و برش آنها ندارد، احتمال عفونت نزدیک به صفر است.
- راحتی بیمار: بیماران در لیزر درمانی درد بسیار کمتری را نسبت به جراحی پرولاپس تجربه می‌کنند.
- درگیر نشدن سایر بافت‌ها: لیزر به طور دقیق روی محل بیماری اثر می‌گذارد و بافت‌های سالم را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.
- عدم نیاز به بیهوشی کامل: درمان پرولاپس با لیزر نیازی به بیهوشی کامل ندارد.
- عوارض جانبی کمتر: لیزر پرولاپس نسبت به سایر روش‌های درمانی عوارض بسیار کمتری دارد.
- کوتاهترین زمان جراحی: در بسیاری از موارد، جراحی با لیزر زیر یک ساعت انجام می‌شود.
- جراحی دقیق‌تر: پزشکان به کمک لیزر، می‌توانند با دقت بالاتری پرولاپس را درمان کنند.
- کمترین تاثیر روی جنبه‌های جنسی: درمان با لیزر نسبت به سایر روش‌های درمان پرولاپس تاثیر کمتری روی جنبه‌های جنسی دارد.
پیشگیری از بیماری‌های رکتوم
شاید باورش سخت باشد اما برای پیشگیری از بیماری‌های راست روده می‌توانید اقداماتی ساده انجام دهید و سلامت روده خود را تضمین کنید. در ادامه به چند راه‌کار ساده اما بسیار مفید برای حفظ سلامت روده بزرگ و به ویژه سلامت رکتوم می‌پردازیم.
- تغذیه سالم: تغذیه مناسب با مصرف میزان کافی فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات، و غلات کامل می‌تواند از سلامت رکتوم حمایت کرده و از مشکلاتی مثل یبوست جلوگیری کند.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش و فعالیت بدنی منظم باعث بهبود حرکت روده‌ها و دفع مدفوع می‌شود. این کار می‌تواند از مشکلاتی مانند یبوست و التهاب رکتومی جلوگیری کند.
- مصرف آب کافی: مطمئن شوید که همیشه آب کافی می‌نوشید. آب مهمترین ماده برای حفظ سلامت رکتوم و جلوگیری از اختلالات روده‌ای است.
- کنترل وزن: حفظ وزن متناسب می‌تواند از مشکلات رکتومی جلوگیری کند. افراد چاق ممکن است بیشتر به مشکلات رکتومی دچار شوند.
- چک‌آپ‌هی پزشکی پیشگیرانه: معاینات پزشکی منظم توسط پزشک می‌تواند به تشخیص زود هنگام بیماری‌های رکتومی کمک کند که در درمان بسیار موثر است.
کلام آخر
رکتوم یا راست روده یکی از آسیب‌پذیرترین بخش‌های دستگاه گوارش است و بیماری‌های مختلفی سلامت آن را تهدید می‌کنند. به همین دلیل توصیه متخصصان درمان لیزر این است که همیشه سعی در پیشگیری از بیماری‌های رکتوم داشته باشید. همچنین هر علامت و نشانه غیر معمولی را در روند هضم و جذب غذای خود جدی بگیرید و فوراً با پزشک متخصص تماس حاصل کنید.
درمان لیزر برای شما عزیزان تندرستی و سلامتی را آرزو دارد.
